Uluslararası ticarette birden fazla alternatif ticaret yöntemleri yer almaktadır. Bu alternatif ticaret yöntemlerinden biri dengeleyici ticaret, bilinen genel ismiyle offsettir. Offset ekonomik işbirliği şekline benzetilmektedir ve bağlı ticaret kapsamına girmektedir. Örnek vererek açıklamak gerekirse, bir batılı ülke şirketinin az gelişmiş veya döviz sıkıntısı çeken bir ülkeye nükleer santral, uçak, askeri malzeme, kimya sanayi ve elektronik tesisleri gibi büyük döviz harcaması gerektiren malları satması veya bu ülkelerde üretim tesisleri kurması durumlarında uygulanabilir. Burada tesisini kuran veya malını satan Batılı şirkete serbest döviz cinsinden ödeme yapılır. Ancak bu şirket, alıcı durumundaki ülkenin döviz giderleri üzerindeki baskıyı hafifletmek için ona bazı kolaylıklar sağlar. Bunlar söz konusu ülkeye dolaylı veya dolaysız yollardan döviz kazandırmak veya onun döviz tasarrufunda bulunmasına yardımcı olmak biçiminde kendini gösterir. Bu yardımlar, batılı şirket tarafından proje inşaatının bazı bölümlerinin ev sahibi ülkeye verilmesi, onun mallarının dış piyasalarda pazarlanmasına aracılık etme gibi değişik konulan kapsayabilir.
Offset anlaşmalarının ortaya çıkış nedeni uluslararası piyasalarda satıcı firmalar arasındaki yoğun rekabettir. Bu firmaların alıcı ülkeye sağlamayı taahhüt ettikleri dövizlerin, asıl işlemin yol açtığı toplam döviz giderlerine oranına “döviz taahhüt oran” adını alır. Satıcı firmalar arasındaki rekabet, offset taahhüt oranını bazen yüzde yüzün üzerine bile çıkartabilir. Bu tür anlaşmalara “offset” (dengeleme) denilmesinin nedeni, karşılığında sağlanan bu döviz kazandırıcı etkilerdir.
Borsa Nedir? Avrupa’da ve Türkiye’de Borsa Tarihi
Kaynak
