İhracat ve ithalat yapmak sanıldığı kadar kolay bir olgu değildir. İhracatçı ve ithalatçıların belirli noktalarda destekler alması gerekir. İhracata ve ithalata konu olan belgelerin temini sağlayan ve işleyişini gösteren yardımcı kurumlar bulunur. Peki bu yardımcı kurumlar hangileridir? Bu kurumların görevleri ve hizmetleri nelerdir? Türkiye’de dış ticarette yardımcı kurumlar aşağıdaki gibidir.
Ekonomi Bakanlığı
1934 yılında Dış Ticaret Reisliği kurulmuş ardından bu kurum, 1983 yılında Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı halini almıştır. 1994 yılında ise ismi Hazine Müsteşarlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı olmuştur.
2011 yılına gelindiğinde Dış Ticaret Müsteşarlığının tüm bölümleri, Hazine Müsteşarlığının Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaya Genel Müdürlükleri birleştirilerek Ekonomi Bakanlığı kurulmuştur.
Ekonomi Bakanlığının Görevleri;
- Dış Ticarete ilişkin ana hedef ve politikaların belirlenmesine yardımcı olmak
- Belirlenen dış ticaret politikasını geliştirmek ve yürütmek
- Serbest ticaret uygulamaları için gerekli tedbirleri almak
- Bu tedbirlerin ilgili kurumlarda uygulanmasını sağlamaktır.
Ekonomi Bakanlığının verdiği hizmetler ise şunlardır;
- Dış ticaret mevzuatı, eğitim programları ve başvuru kaynakları yayınlamak
- Ülke masaları, sektörel bilgiler, hedef ülkeler gibi pazar geliştirme hizmetleri sunmak
- Devlet teşvikleri, dahilde ve hariçte işleme rejimleri, Eximbank kredileri gibi finansman araçları kullandırmak
- Ticari talep eşleştirme, dış talepler bülteni ve uluslar arası ihaleler bülteni yayınlamak gibi ticari fırsatlar.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
2011 yılında Gümrük Müsteşarlığı kaldırılarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı kurulmuş ve yetkileri yeniden düzenlenmiştir. Yine 2011 yılında Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlükleri kaldırılarak Bölge Müdürlükleri kurulmuştur.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının görevleri ve Dış Ticarete hizmetleri;
- Uluslararası ticaretin kolaylaştırılması
- Gümrük vergilerinin tahsili
- Dış ticaret kayıtlarının tutulması
- Gümrük politikasının ve gümrük vergilerinin belirlenmesine yardımcı olmak
- Gümrüklerle ilgili istatistik verileri toplamak
- Kaçakçılığı önlemektir.
EXİMBANK
Türk Eximbank 1987 yılında dış ticarette finansman açığını kapatmak amacıyla kurulmuştur. İlk ismi Devlet Yatırım Bankasıdır. Eximbank;
- İhracatı geliştirmek
- Dış Ticaret finansman ihtiyacını karşılamak ve rekabet gücü kazandırarak kredi desteği sağlamak,
- Yurt içi ve yurt dışı finansman kurumlarının, bu faaliyetlerin finansmanına katılımlarını artırmak ve bu kurumların finansmanında aktif rol oynamalarını sağlayabilmek için garantiler vermek,
- Mal ve hizmet ihracından doğan alacakları ticari ve politik risklere karşı sigorta etmek gibi hizmetleri bulunur.
Türkiye İhracatçılar Meclisi
Türkiye İhracatçılar Meclisi 1993 yılından kurulmuştur. Kendisine bağlı 13 İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği ile 60 İhracatçı Birliği, ve bunlara kayıtlı yurt genelinde 67.000’i aşkın ihracatçı firmanın çatı kuruluşu olarak Türkiye’de ihracatın en üst özel sektör temsilcisidir. Görevleri;
- Türkiye’nin ihracatçılarını yurt içinde ve yurt dışında temsil etmek
- İhracatçı Birlikleri arasında koordinasyon ve dayanışmayı sağlamak
- İhracat hedef ve politikalarının belirlenmesi çalışmalarında yer almak
- Belirlenen ihracat hedeflerine ulaşılması yönünde çalışmalar yapmak
- Diğer kurum ve kuruluşlarca yürütülen çalışmalara katkıda bulunmak
Ticaret ve Sanayi Odaları
Üretim ve Ticari işlemler yapan tüm firmaların kuruluş aşamasında Ticaret ve Sanayi odalarına kayıt olmaları gerekmektedir. Her bölgede ayrı ayrı Sanayi ve Ticaret odaları bulunur. Sanayi ve Ticaret odaları aşağıdaki belgelerin onayını verirler.
- ATR
- EUR-1
- Menşe Şehadetnamesi
- Form A
- Borsa Tescil Beyannamesi
- Fatura Onayı