Site icon Dünyada Ticaret

Güney Kore Ekonomisi ve Başarılı Kalkınma Planları

seoul-2968290_640

Güney Kore ekonomisi, Kore savaşı sonrasında dünyanın en fakir ülkeleri arasındayken günümüzde nasıl en zengin ülkeler arasına girdi? 1950 yıllarında dönemin en önemli yardım kuruluşlarından USAID tarafından hazırlanan raporda Güney Kore için ‘dipsiz kuyu’ denmiştir. Nasıl oluyor da şimdi ihracatta en güçlü ülkelerden biri haline geldi?

Bugün dünyanın önde gelen telefon, bilgisayar üreticilerinden Samsung o günlerde sadece balık, sebze ve meyve ihraç ediyordu. 1970’lere kadar şirketin ana iş kolları şeker ve tekstil imalatından ibaretti. Samsung 1974’te Korea Semiconductor adlı şirketin yarısını satın alarak yarı-iletken endüstrisine girdiğinde hiç kimse tarafından ciddiye alınmamıştı. 1977’ye kadar renkli TV bile üretemeyen Samsung, 1983’te kendi çiplerini tasarladıktan sonra ABD ve Japonya’daki yarı iletken endüstrisinin büyük oyuncularıyla rekabete girişme niyetini ilan ettiğinde de çok az kişi inanmıştı.

Nasıl oldu da 40 yıl önce balık, sebze, meyve, peruk ihracatı yapan bu ülke bugün ileri teknoloji ve sanayi ülkesine dönüşebilmeyi başardı? Tüm soruların cevaplarına yazımızda yer vermeye çalıştık.

Tarım Ülkesinden Teknoloji Devine

Kore, 1960’lara kadar az gelişmiş bir tarım ülkesi durumundayken, ihracatı ön planda tutan bir kalkınma stratejisi izleyerek modern ve sanayileşmiş bir ülke olmuştur. 30 yıldan fazla bir sürede yıllık ortalama %8 gibi yüksek büyüme hızı ile, GSYİH 1961’deki 2,1 milyar $’dan 1996 yılında 520 milyar $’a çıkmıştır. Aynı dönemde kişi başı GSMH da 82 $’dan 11 380 $’a yükselmiştir.

Kore’de güçlü bir devletin ortaya çıkması, alınan kararların uygulanabilmesini sağlamıştır. Ancak daha da önemlisi, bu güçlü devletin kendi varlığını meşrulaştırmak ve toplumda bir uzlaşı oluşturabilmek için ekonomik büyümeyi varlığının temel nedeni olarak kabul etmesidir. 1960’ların başında Kore ordusu tarafından oluşturulmuş Ekonomik Planlama Kurulu, planlı bir biçimde kalkınma dönemini başlatmıştır. Planlarda belirtilen hedeflere varılması ve hatta geçilmesinde üç ana faktörün geçerli olduğu söylenmektedir. Bunlar, devletin üst düzey desteği, ekonomideki önemli karar alıcıların planın oluşumuna dahil edilmeleri, planın uygulama aşamalarının yakın takibi ve kontrolüdür.

Kalkınma Planları

Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planında, Güney Kore kalkınma planlarında istihdamın artırılması ve dış borçların geri ödenebilmesi için ihracatın artırılması öncelik olarak saptanmış, yerli sanayiinin kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde geliştirilmesi hedeflenmiştir.

İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda, sanayinin modernize edilmesine, demir çelik, makine imalat ve kimya sanayileri başta olmak üzere ithal ikameci sanayinin hızlı bir şekilde kurulmasına, Güney Kore’de yarım kalan yatırım projelerinin tamamlanması amacıyla ihracata, devletin sıkı denetiminde yabancı sermayeye ve bu arada kırsal kesimin modernizasyonuna yönelmiştir.

Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planında, politikalarını ihracatın teşvik edilmesine ve ihracata yönelik üretim yapısının hazırlanmasına yönlendirmiştir. Bir yandan ihracat “1980 yılında 10 Milyar Dolar”, bir yandan da üretim ile ilgili “Ağır ve Kimya Sanayi” şeklinde hedefler koyan Güney Kore’nin bu hedeflerine ulaşmak için izlediği strateji, az sayıda firmaya destek vererek çok büyük ölçeklerde bu tesislerin kurulmasını sağlamak olmuştur. Ölçek ekonomisinden faydalanmayı öngören bu destek, tümüyle devlet tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilmiştir.

Sanayi Gelişimi

Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planında makine imalatı, elektronik ve gemi inşaatı gibi teknoloji yoğun ve kaliteli iş gücü gerektiren yerli sanayi, dünya pazarında rekabet gücünü artırabilmesi için teşvik edilmiştir. Bunun sonucu olarak ağır sanayi ve kimya sanayi 1981 yılında %51,8 oranında büyüme göstermiştir. Bu sanayi kollarındaki ihracat, toplam ihracatın %45,3’üne ulaşmıştır. Bu başarıda, yüksek kaliteli malları düşük maliyetle üretmesi sayesinde elektronik, makine ve gemi ihracatında gerçekleştirdiği yüksek performansın çok büyük katkısı vardır.

Beşinci Beş Yıllık Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Planında, sanayi faaliyetlerinde ağır sanayi ve kimya sanayinden, hassas makineler, elektronik ve bilişim gibi teknoloji yoğun sanayi kollarına, dünya pazarlarında yoğun talebi olan ileri teknoloji ürünlerinin ihracatına önem verilmiştir.

Altıncı Beş Yıllık Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Planında bir önceki plan hedeflerinin devamı esas alınmıştır. Devlet, ithalattaki kısıtlamaların kaldırılmasına ve ithalatın serbestleştirilmesine hız verilmesini amaç edinmiştir. Bu planda belirli sanayi kollarına doğrudan destek verilmesine devam edilmesi ve özellikle daha önce fazla önem verilmemiş olan küçük ve orta boy işletmelerin de kapsama alınması hedeflenmiştir.

2000’li Yıllar

Yedinci Beş Yıllık Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Planının hedefi, ülkede 2000 yılına kadar bir “ileri endüstri ekonomisi” oluşturularak sosyal ve ekonomik eşitlik ile mikro-elektronik, yeni malzemeler, sağlık kimyasalları, biyoteknoloji, optik, uzay teknolojisi gibi ileri teknoloji alanlarında gelişmeyi sağlamak olmuştur. Ekonomide liberalleşmeye devam edilerek, devletin ekonomi üzerindeki etkisini asgari seviyeye indirmek, özel sektörün rolünü güçlendirmek, bu planda hedeflenmiş olan diğer konulardır. Sanayinin tüm ülke geneline yayılmasında coğrafi dengeyi sağlamak üzere, yedi büyük şehirde ileri teknoloji üretim tesislerini kurmak için sanayicilerin devlet ile birlikte çalışması öngörülmüştür.

Güney Kore ekonomisinin 1960-1990 dönemi ile 2000’li yıllardaki ekonomik performansı bu günlere gelmesini sağlamıştır. 1960’lardan itibaren oluşturduğu sağlam üretim ve teknoloji alt yapısı ve bunu mümkün kılan sanayileşme ve teknoloji stratejisi ile bugün ki durum özetlenebilir.

Kaynak

https://www.dunya.com/kose-yazisi/guney-kore-mucizesini-nasil-yaratti/17518

https://www.ekodialog.com/Konular/guney-kore-ekonomik-kalkinma-modeli.html

https://ufuk.edu.tr/uploads/page/enstituler/sosyal-bilimler/ensdergi/say-8/gner_ko_aytekin.pdf

http://iibfdergi.sdu.edu.tr/assets/uploads/sites/352/files/yil-2016-cilt-21-sayi-1-yazi9-10032016.pdf

Exit mobile version