Olimpiyat oyunları nedir? Kaça ayrılır ve kaç yılda bir düzenlenir? İlk olimpiyatlar ne zaman düzenlendi? Olimpiyatlar ülkelere katkı sağlar mı? Hangi alanlarda katkı sağlar? Ülkeler arasında olimpiyatları almak için neden kıyasıya rekabet var? Bu gibi soruların cevabına yazımızdan ulaşabilirsiniz…
Dünya üzerinde düzenlenen en büyük spor organizasyonu olimpiyatlardır. Dünyanın en kapsamlı spor etkinliği diyebiliriz. Yaz ve Kış olimpiyatları olmak üzere ikiye ayrılır ve 4 yılda bir düzenlenir. Oyunların başlamasından 9 yıl önce ev sahipliğine aday olan her ülke olimpiyatlar için ayırdığı bütçe teklifini ve vaatlerini sunar, sunulan tekliflerin incelenmesinin ardından bu ülkeler arasından bir eleme yapılır. 2. elemeye kalan şehirler oyunların başlamasına 8 yıl kala bir elemeden daha geçer ve son olarak oyunlara 7 yıl kala IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) oyunların hangi ülkede yapılacağına karar verir.
Olimpiyat oyunlarının temelleri M.Ö 8.yy antik oyunlara dayanır fakat modern anlamda ilk olimpiyat 1896 Atina’da gerçekleşmiştir. 20.yy da olimpiyatlar gelişmiş ülkelerin pazarlama ve tanıtım aracıyken 21.yy da gelişmekte olan ülkelerinde ilgi gösterdiği ve ev sahipliği yapmak için kıyasıya rekabet içine girdiği bir organizasyon olmuştur. Peki, neden ülkeler bu yarışa giriyor?
Ülkeler Neden Olimpiyatları Arzular?
Birçok ülkenin olimpiyat oyunlarına ev sahipliği yapmak istemesinin, kazanmak için kıyasıya yarışmasının arkasında büyük ekonomik hayalleri yatar. Kısa vadede istihdam yaratma; uzun vadede ise altyapıya katkısı, uluslararası imaj kazanma, ülkenin dünyaca tanınması, turizme katkı, ekonomik kalkınma, tesisleşme, sportif başarıya katkı gibi hem sosyal hem ekonomik gelişmeler ülkelerin beklentileri arasındadır.
Olimpiyatlardan elde edilen gelirin büyük bölümünü ise televizyon yayın hakları oluşturmaktadır. 1960 Roma Olimpiyatlarında 1,2 milyon dolar olan yayın hakları geliri, Los Angeles 1984’te 287 milyon dolara ulaştı. Teknolojide son yıllardaki gelişmelerle Atina 2004’te 1,5 milyar dolara çıkan yayın hakları gelirleri, Pekin’de 2008’de düzenlenen ve HD sistemle yayın yapılan olimpiyatlarda 1,737 milyar dolar oldu. Olimpiyatlara ev sahipliği yapacak ülke, bilet satışı ve lisanslı ürünlerden de önemli miktarda gelir sağlıyor. Tüm bu gelirler oyunların masraflarının önemli bir bölümünü karşılayabiliyor.
Olimpiyat Oyunlarının Bir Ülkeye Katkıları
Olimpiyatlara ev sahipliği yapmak için 3 kez aday olup kaybetmesi rağmen yılmadan adaylığını koyan ve sonunda kazanan Barcelona’ya bakalım; 1992 oyunlarını organize etmek hakkını elde ettikleri 1986 yılından 1992 yılına kadar geçen 6 yıllık hazırlık süresi içinde kentin tüm alt yapı problemlerini çözmenin yanı sıra inşa ettikleri yeni yollar, köprüler, parklar, oteller ve spor tesisleri ile Barcelona kentini yeniden yapılandırmıştı. 1991 yılının ortalarına gelindiğinde Barcelona, Avrupa’daki en gelişmiş ve yaşanılabilir kentler arasında 8.sıraya yükselmiş ve Barcelona Olimpiyat Oyunları 1986-1992 yılları arasında 326.301 ek istihdam yaratarak işsizlik oranının da büyük bir düşüş göstermesine yol açmıştır.
Olimpiyatların ülkelere katkısı olduğu gibi bazı markaların yükselişine katkısı olduğu da görülmüştür. Buna örnek olarak Coca Cola’yı gösterebiliriz. 1928 yılında düzenlenen olimpiyatlarda Coca Cola’nın sponsor olması ile birlikte tüm dünya Coca Cola’yı artık tanımıştı. 1940 ve 1960 yılları arasında ise Coca Cola’nın fabrika sayısı iki katına çıktı.
Olimpiyatların ülke ekonomisine katkısı olduğu kadar zararı da olabilir. Örneğin; Olimpiyat oyunlarına 1976 yılında ev sahipliği yapmış olan Kanada, belirlediği bütçeyi %720 oranında aşarak tarihe geçti. Bu yükün altından 1976’dan 2006’ya kadar tam 30 sene borç ödeyerek kalkabilmiştir. 2000 yılında olimpiyat oyunlarını Sydney şehrinde ağırlayan Avustralya, oyunlardan sonra yapılan analizlere göre ekonomisini net 2 milyar dolar zarara uğratmıştır.
KAYNAKÇA
https://tr.wikipedia.org/wiki/Olimpiyat_Oyunlar%C4%B1
https://www.hurriyet.com.tr/olimpiyatlar-buyuk-katki-saglayacak-18492403
http://www.gazetemsi.com/olimpiyatlarin-ev-sahibi-ulkelere-etkileri-14447
