Özel Günlerin Ekonomiye Etkileri

Bahsedeceğimiz bu konu herkesi yakından ilgilendiriyor. Kadınların daha çok önemsediği, erkeklerin daha az veya zorunda kalarak önemsediği günler. Özel günler adı altında kutlanılan sevgililer günü, anneler günü, babalar günü, doğum günleri, öğretmenler günü ve daha nicesi. Çiçekten takıya, parfümden giyime sevdiklerini hediyeyle mutlu etmek isteyenler hazır giyim başta olmak üzere birçok sektörde ekonomiyi canlandırıyor.

Kapitalizmin küreselleştiği günümüzde toplumu hızla geleneksel bağlarından koparan kendi amaçları doğrultusunda yeniden tasarlamak amaçlı çeşitli projeler geliştirilmiştir. Bunun en belirgin örneklerinden biri de özel günlerdir. Medya ve reklamlar kullanılarak daha çok gözümüze sokulan özel günler. Bu şirketlerin amaçlarından biri de daha çok tüketmemizi sağlamak. Şirketlerin bu dönemlerde cirolarına bakarsak kapitalizmin bu amacına ulaştığını da görebiliriz.

Örneğin; 2011 yılında kesme çiçek üretiminin yüzde 10’unu oluşturan toplam 105 milyon 364 bin adet gül satılmıştır. En çok tercih edildiği zaman ise Sevgililer Günü olarak gerçekleşmiştir. Sevgililer Günü kartla yapılan harcamalar ise 2008 yılında 420 milyon 300 bin TL, 2009 yılında 642 milyon TL, 2010 yılında 639 milyon TL, 2011 yılında 713 milyon TL, 2012 yılında da tahmini 1 milyar TL’ye yakın harcama yapılmıştır. TESK Genel Başkanı Palandöken, “Sevgililer Günü`nde bir önceki hafta ile karşılaştırıldığında yiyecek içecek sektöründe %29 artış, kuyumcular ile çiçekçilerin cirosu ise ikiye üçe katlandığı saptanmıştır. Son 5 yılda 14 Şubat günü yapılan kartlı harcamalar 3 milyar 414 milyon lira civarında, ayrıca bu harcamalara bir de nakit alışveriş eklendiğinde 5-6 milyar liralık piyasaya para girişi olmuştur.

Çin’de Singles Day Harcamaları

Ülkemiz dışına çıkıp başka ülkelere baktığımızda Singles Day olarak adlandırılan gün satış rekorlarının kırıldığı bir gün. 11/11 yani kasım ayının 11. günü kutlanan bu özel gün kıta içindeki gençler arasında bir sosyalleşme ve eğlence günü olmuş. 11. ayın 11. günün seçilme nedeni ise 1 rakamının tek başına olanları ve yalnız olan bu insanların bir araya gelişini sembolize etmesi. 90’lı yıllarda bir üniversite etkinliği olarak başlayan etkinlik, üniversiteden mezun olanların iş hayatında da bunu gelenekselleştirmeye ve akıma dönüştürmeyi başlamasıyla yayılmıştır. Bekarların, tek başına olanların bir araya gelip eğlendiği bu günün amacı bekarlığa övgü gibi gözükse de aslında kendine bir sevgili/eş bulmak. Alibaba.com e-ticaret platformu bu yıl Yalnızlar Günü’nü en kârlı kapatan şirket olmuş. Kampanya gününün ilk 2 dakikasında platform üzerinden 1 milyar ürün satılmış. 30 dakikada ise bu miktar 7 milyar ürüne ulaşmış. Bu güne yönelik satış etkinliğine katılan firmaların 40.000’i Çin dışından firmalar olmuş. Ali Baba’da bu güne ait satış rakamını 25 milyar dolar olarak açıklamış.

Ali Baba’nın en yakın rakibi olan bir başka Çin menşeili site JD.com ise rakibi kadar büyük satış rakamlarına ulaşmamış ancak yine de 1-12 Kasım arasında bu siteden yapılan satışların 19 milyar doları bulduğu belirtilmiş. Başka bir örneğe bakacak olursak 2016 yılında Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre Anneler günü için yaklaşık 21,4 milyar dolar hediye harcaması yapılmış. 2017’de ise bu harcama daha da artarak 23,6 milyar dolara çıkmış.

Bizler İçin Özel Günler

Ülkemize dönecek olursak, bazı ürünlerde ise “özel günlerde” adeta dramatik artışlar yaşanıyor. Bunun bir örneğini, 2001 yılı Ramazan Bayramı’nda Gima marketlerinde yaşanmıştır. O bayramda çikolata, şekerleme, lokum ve badem şekeri gibi ürünlerde, bayram öncesine göre kilo bazında yüzde 2 bin 372’lik artış yaşanmıştır. 2001 yılı Kurban Bayramı’nda ise aynı ürünlerdeki artış oranı yüzde 2 bin 194’e ulaşmıştır. Bu örneklerin kapitalizmin yarattığı özel günler ile alakası pek bulunmamaktadır. Ancak yine de özel günlerin ekonomiye etkisini açıklamak için gayet açıktır. İlginç olan bir başka örnek ise Kadınlar Günü’nde Ritz Carlton’ın yüzde 100’e yakın dolulukla çalışması. Yılbaşında ise The Marmara Oteli’nin restoran kısmında yapılan rezervasyonlarda %300 artış görülmüştür.

Görünen ve gerçek olan o ki bu özel günlere duygusal anlamlar yükleyerek bize sunanların amacı sevgiyi kutsamaları değil, daha çok harcama yapmamızı sağlamak ve karlarına kar katmaktır. Bu yüzden siz siz olun sevdiklerinize sevginizi böyle özel günlerde pahalı hediyeler alarak değil, onları her gün ve her saat hatırlayarak yaşayın. Onları ne kadar sevdiğinizi her fırsatta dile getirin. Unutmayın, içten bir dokunuş, bir demet kır çiçeği hele sevgi dolu bir öpücük paha biçilmez en büyük hediyedir.