Serbest Ticaret Anlaşması (STA) anlaşmaya taraf ülkelerin kendi aralarında ticaretlerini etkileyen tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılarak, taraflar arasında serbest ticaret alanı oluşturulmasını sağlayan anlaşmalardır. Bu anlaşmalar, anlaşma içinde bulunan ülkelerin üçüncü ülkeler ile ticaretlerinde mevcut düzenlemelerini sürdürmesine de müsade ederler. Bu anlaşmaların amacı iki ülkenin menfaatlerini koruyarak aralarında ki ticareti arttırmalarıdır. STA’larla birlikte gümrük vergilerinde indirimler yapılırken, kotalar ise kaldırılır veya azaltılır. Yapılan bu yaptırımlar neticesinde iki ülke firması arasındaki ticarete güzel zemin hazırlanır.
İhracat yada ithalat yapmak isteyen firmaların, STA kapsamlarını bilmeleri önemlidir. Bir ülkeden Serbest Ticaret Anlaşması içinde bulunulan ülkelerdeki firmalarla ticaret yapmak isteyen firmalar bu anlaşmalara dikkat etmelidir. STA’ya konu olan ürünlerin hangi ürünler olduğu, vergi indirim oranları ve kota azaltmalarının miktarını bilerek hareket etmek işin ticari kısmında firmaların elini güçlendirecektir. STA’ların her zaman aynı koşullarda kalmayacağını, anlaşmaların zaman içerisinde değişikliğe uğrayacağını da göz ardı etmemek gerekir.
Türkiye’nin Serbest Ticaret Anlaşmaları
Türkiye’nin imzalanan toplam 25 adet Serbest Ticaret Anlaşması (STA) bulunur. Halihazırda yürürlülükte bulunan STA’lar toplamı 21 adettir. Ayrıca STA için girişimde bulunulan ve müzakereleri devam eden STA’larda bulunmaktadır. Bu ülkeler ve gümrük birlikleri aşağıdaki gibidir;
Müzakere içim girişimde bulunulan anlaşmalar; ABD, Kanada, Orta Amerika, Hindistan, Vietnam, Cezayir, Güney Afrika, Afrika Karayip ve Pasifik (AKP) ülkeleri
Müzakereleri devam eden anlaşmalar; Meksika, Peru, Ekvator, Kolombiya, MERCOSUR, Pakistan, Japonya, Tayland, Endonezya, Demokratik Kongo, Kamerun, Seyşeller, Libya, Cibuti, Çad, Katar, Körfez İşbirliği Konferansı, Ukrayna
Tamamlanan anlaşmalar ve imzalandıkları tarih;
Şili – 2011
Venezuela – İç Onay
Güney Kore – 2013
Malezya – 2015
Singapur – 2017
Tunus – 2005
Fas – 2006
Mısır – 2007
Morityus – 2013
Sudan – İç Onay
Gana – Paraf
İsrail – 1997
Filistin – 2005
Suriye – 2007
Ürdün – 2011
Lübnan – İç Onay
EFTA – 1992
Makedonya – 2000
Bosna Hersek – 2003
Arnavutluk – 2008
Gürcistan – 2008
Sırbıstan – 2010
Karadağ – 2010
Moldova – 2016
Farao Adaları – 2017
Kosova – İç Onay
*** İç onay; ülkemizle anlaşma imzalayan ülkelerin kendi içindeki onay aşamaları tamamlandıktan sonra yürürlülüğe gireceğini belirtir.
