Stolper-Samuelson Gelir Dağılımı Teorisi Nedir?

Uluslararası ticarette ve uluslararası ekonomide bilim insanları tarafından oldukça fazla teori ortaya atılmıştır. Bu teorilerden bir tanesi ise Amerikalı ekonomistler Wolfgang Stolper ve Paul Samuelson tarafından ortaya atılan Stolper-Samuelson gelir dağılımı teorisidir. Klasik teoride serbest ticaretin ülkede yaşayan insanlara faydalı olduğu savunulmaktadır. Buna karşı koruyucu politikaların ise zararlı olduğu kabul edilmektedir. Stoper ve Samuelson’a göre ise serbest ticaret ihracat endüstrilerinde yoğun kullanılan faktörün lehinedir. Korumacı bir politika gütmek de ithalatta rakip endüstrilerde yoğun kullanılan faktörlerin faydasına olacaktır. Korumacılık dolayısıyla ekonomi, bir bütün olarak kaybetse de ithalata rakip kesimde çalışanlar bundan faydalanırlar. Ülkenin bir gümrük tarifesi koyması kıt kaynağının reel gelirini yükseltir.

Stolper-Samuelson Gelir Dağılımı Teorisi ve Korumacılık

Teoriye göre serbest ticaret, ülkenin bol olarak sahip olduğu faktörün reel gelirini yükseltmektedir. Aynı zamanda kıt faktörün reel gelirini ise düşürmektedir. Ricardo Modelinin yaklaşık yüz yıl sonrasına kadar iktisatçılar serbest ticaretin bir ülkede yaşayan insanların tümünün yararına, korumacılığın ise tümünün zararına olduğu görüşünü benimsemişlerdir. Stolper ve Samuelson bu yanılgıyı gidermiştir. Stolper-Samuelson Gelir Dağılımı Teorisine göre serbest ticaret, ihracat endüstrilerinde yoğun kullanılan faktörün; korumacılık ise ithalata rakip endüstride yoğun kullanılan faktörlerin lehinedir. Korumacılık sonucu ekonomi bir bütün olarak kaybetse de ithalata rakip kesimde çalışanlar bundan yararlanırlar.

Stolper-Samuelson Teorisine göre ülkelerin ticarete açılması, gelir dağılımını ihracata konu olan ürünün yoğun olarak kullandığı üretim faktörünün lehine değiştirecektir. Gümrük tarifeleri, ithalata konu olan malların yoğun olarak kullandığı faktörü korumaya yönelik görünse de aynı zamanda, ihracata konu olan ürünün yoğun kullandığı üretim faktörünün gelirini azaltıcı etki yapar.